Er gebeurt niet zoveel op dit moment. Alles blijft een beetje hangen. Iedereen
wacht op de dingen die komen gaan en dat zijn met name de acties van de
centrale banken.

Houdt de Europese Centrale Bank (ECB) Europa overeind en houdt de Federal
Reserve de economie van de Verenigde Staten overeind? Dat zijn de grote
vragen van dit moment.

De Fed is in 1914 opgericht met als doel de Amerikaanse munt en inflatie
stabiel te houden. Nu moet ze vooral de Amerikaanse economie aan de gang
houden. Ze is van Central Banking naar Central Planning gegaan. Dat gaat
niet goed samen.

Wat het nog lastiger maakt is dat er geen duidelijk referentiepunt meer is. De
rente hebben ze namelijk op nul gezet. Het is alsof je in een spiegeldoolhof
loopt. Je ziet alleen maar jezelf en je bent al gauw de weg kwijt.

Lage rente raakt pensioen

Die lage rente begint een probleem te worden. Het California Public Employees’
Retirement System (Calpers), met 233 miljard dollar het grootste
pensioenfonds van de VS, rapporteerde over het fiscale jaar 2011-2012 een
rendement van één procent. Om aan haar toekomstige verplichtingen te kunnen
voldoen is een jaarlijks rendement van 7,5 procent noodzakelijk, gebaseerd
op een inflatie van 2,75 procent en een reële rendement van 4,75 procent. Ze
zitten daar dus nogal een stukje onder.

Calpers haastte zich bij de cijferpublicatie
te zeggen dat het rendement op de lange termijn (over de laatste 20 jaar)
nog steeds boven de 7 procent ligt, maar dat is inclusief de beurshausse van
de jaren negentig.

Sinds 2008 is het kommer en kwel. Adviesbureau Standard & Poor’s maakte
onlangs bekend dat het totale dekkingstekort van de pensioenplannen met een
gegarandeerde uitkering van bedrijven die in de S&P 500-Index zijn
opgenomen, eind 2011 meer dan 350 miljard dollar bedroeg. Dat is 100 miljard
dollar hoger dan een jaar eerder.

Fitch Ratings komt met soortgelijke informatie. Volgens een studie bij 230
Amerikaanse bedrijven met een toezegging over de hoogte van de uitkering
vond Fitch dat de gemiddelde dekkingsgraad onder de 75 procent lag. Niet zo
best, zouden wij zeggen.

Amerikaanse pensioenfondsen

Maar de tekorten worden astronomisch als we alle pensioenfondsen in de VS
bekijken. Eind 2011 was het gezamenlijke tekort bij de
bedrijfspensioenfondsen 578 miljard dollar, bij een dekkingsgraad van 70,5
procent.

Bij de publieke fondsen is het niet veel beter en in absolute bedragen een
stuk slechter . Afhankelijk van de wijze van toetsen liggen schattingen van
de tekorten tussen de 1,2 en 4,6 biljoen dollar. De pensioendroom van met
name de babyboomers in de VS is bezig in rook op te gaan.

En de kans op herstel is klein. Deze
grafiek laat zien dat je inmmiddels in 15-jarige staatsobligaties moet
beleggen om enig reëel rendement (hoger dan de inflatie, red) te ontvangen.
Veel pensioenfondsen zijn dan ook druk in de weer om de looptijdbalans van
hun portefeuille een stuk langer te maken. Maar daar schuilt ook een groot
risico in.

Als de inflatie om wat voor reden dan ook gaat oplopen, zakken de prijzen van
die langlopende obligatieleningen door het ijs en kom je als pensioentrekker
van de regen in de drup. Naast de noodzakelijke kortingen op je pensioen
krijg je dan ook nog koopkrachtverlies en veel oudjes kunnen weer
taxichauffeur worden.

Pensioenen Nederland

Maar, zul je zeggen, dat is Amerika en dat kan hier niet gebeuren. O nee? Een
aantal pensioenfondsen in Nederland past al kortingen toe. Het ABP, één van
de grootste pensioenfondsen ter wereld, kort volgend jaar de pensioenen met
0,5 procent.

Maar in een uitgelekt document van het ministerie van Sociale Zaken wordt
gesuggereerd, dat over de komende jaren kortingen tot 15 procent niet
uitgesloten mogen worden. Dat betreft dan de pensioenen en aanspraken van
meer dan drie miljoen personen.

Ongetwijfeld zal er creatief met percentages en dekkingsgraden worden
omgegaan, zodat het minder erg lijkt. Maar tekort is tekort en als er geen
geld meer is moet je knijpen.

De centrale banken in de VS en Europa maken zich op om de rente voor nog eens
een lange periode laag te houden. Want de economie moet uit het slop.

Maar de bijwerkingen van die strategie zijn met de vergrijzende bevolking
steeds onplezieriger aan het worden. Op den duur wordt het middel erger dan
de kwaal. Maar wie kent het credo niet? Wie dan leeft….

Lees meer artikelen van Rob Putter

Rob Putter is zelfstandig vermogensadviseur voor financieel adviesbureau
Uniquest, onderdeel van de Latin
Capital Group. De informatie in deze column bevat geen individueel
beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Volg
de markten op Z24 Beurs

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl